Nasze zamiary:
- Informowanie o celach i założeniach „Zielonej chemii” w UJ CM.
- Edukowanie kierowników zajęć dydaktycznych i projektów naukowych, i ewentualne wpływanie na program tychże zajęć i badań [poprzez dofinansowanie inicjatyw mających na celu minimalizację stosowania toksycznych odczynników (w szczególności – kancerogenów używanych podczas zajęć dydaktycznych ze studentami)].
- Wprowadzanie innych elementów „Zielonej chemii” do zajęć dydaktycznych (głównie: chemia analityczna, syntezy chemiczne, biologia molekularna) i praktyki laboratoryjnej [(„zielone parametry” w protokołach prowadzonych badań; dostosowanie wyposażenia pracowni biologii molekularnej (hodowle komórkowe i tkankowe, pracownie genomiki i proteomiki) do specyfiki wykonywanych badań].
- Współpraca z różnymi instytucjami naukowymi implementującymi zasady „Zielonej chemii” oraz z firmami farmaceutycznymi.
Czym jest Zielona chemia?
Zielona chemia (ang. green chemistry, sustainable chemistry) – koncepcja zakładająca projektowanie i przeprowadzanie procesów chemicznych w taki sposób, aby ograniczyć użycie i powstawanie szkodliwych substancji. Termin wprowadził Paul Anastas w 1991 roku. Koncepcja opiera się na dwunastu zasadach:
- zapobieganie powstawaniu odpadów (zamiast ich późniejszego unieszkodliwiania)
- „ekonomia atomów” (projektowanie syntez tak, by zmaksymalizować udział substratów w produkcie końcowym)
- minimalizacja użycia i produkcji substancji niebezpiecznych podczas syntez
- projektowanie produktów chemicznych zachowujących swoje funkcje, ale o mniejszej szkodliwości
- ograniczenie użycia rozpuszczalników i innych substancji pomocniczych oraz zminimalizowanie ich szkodliwości
- wydajne wykorzystanie energii w procesach chemicznych i w ramach możliwości, przeprowadzanie ich w warunkach otoczenia (temperatura i ciśnienie)
- wykorzystanie surowców pochodzących ze źródeł odnawialnych
- ograniczenie tworzenia dodatkowych pochodnych powstających np. przy stosowaniu grup ochronnych podczas syntez związków docelowych; użycie enzymów w tym celu
- preferowanie reakcji katalitycznych (wykorzystanie jak najbardziej selektywnych katalizatorów)
- projektowanie produktów w taki sposób, by po okresie ich używania rozkładały się na substancje nieszkodliwe
- kontrolowanie w czasie rzeczywistym procesów, w których mogą powstawać szkodliwe substancje
- stosowanie substancji bezpieczniejszych „z natury”, które ograniczają ryzyko wystąpienia wypadków (w pierwszej kolejności korzystają na tej zmianie pracownicy laboratorium)
Dodatkowo: zastosowanie metod chemometrycznych dla uzyskania jak największej liczby informacji z uzyskanych badań